2018 zal voor altijd in het teken staan van het overlijden van mijn grote liefde Marijke ? , die op 6 mei 2018 even voor 20:00 uur letterlijk in mijn armen gestorven is en daarmee is een rollercoasterrit van bijna 11 jaar tot stilstand gekomen.

Het heeft mij uiteraard geknakt, maar geheel in overeenstemming met Marijke ? haar levensopvatting, absoluut niet gebroken.

“Alles blijft hetzelfde, maar dan anders…” was wat Marijke ? mij steeds voorhield en het helpt mij nu dagelijks om verder te leven op een manier zoals zij dat voor ogen had. Zo ben ik inmiddels als 3 keer met de caravan op vakantie geweest, pak ik regelmatig een terrasje en ga ik uit eten; wel altijd met een foto van Marijke ? bij me.

Januari

Omdat Marijke ? steeds meer beperkingen ervaart worden er zowel een CT-scan als een MRI-scan gemaakt. De CT-scan laat zien dat het opgezwollen been blijkt veroorzaakt te worden door uitzaaiingen in de lies en dr. Jager schets het vooruitzicht dat zij eigenlijk geen mogelijkheden meer heeft… Voor mij zit de moeilijkheid er in dat ik, voor mijn gevoel, lijdzaam moet toekijken hoe  Marijke ? steeds verder achteruit gaat en dat ik, hoe graag ik dat ook zou willen, daar feitelijks niks aan kan veranderen. De tekst van het lied van Marco Borsato: “Ik ga wel weg maar verlaat je niet, M’n lief je moet me geloven, al doet het pijn. Ik wil dat je me los laat en dat je morgen weer verder gaat…..” is zo treffend voor de manier waarop Marijke ? in het leven staat en hoe ze aankijkt tegen het onvermijdelijk naderende afscheid, dat ik daar nu al kracht uit haal. Charlie loopt al een paar dagen met zijn rechter achterpootje te trekken en omdat het niet beter wordt, gaan we met hem naar de dierenarts in Moerstraten. Er blijk sprake te zijn van ernstige slijtage in zijn rug en in zijn linker poot en omdat hij geen pijn lijkt te hebben, zal hij medicatie krijgen om eventuele ontstekingen te remmen . Marijke ? zal vanaf nu dagelijks een injectie nodig hebben en de huisarts leert mij hoe ik dat kan doen. Omdat we goede tijden, maar ook slechte tijden “vieren”, gaan we samen lunchen bij De Hollandse Tuin.

Februari

Marijke ? schrijft een prachtig gedicht, waar werkelijk alle emoties in benoemd worden en ook ik laat mij niet onbetuigd. Diana, Nick en de kinderen komen op bezoek en Marijke ? wordt door hen en door anderen bedolven onder de bloemen. Valentijnsdag slaan we deze keer over omdat Marijke ? te moe is om iets te ondernemen. We hebben allebei last van griepachtige klachten en we voelen ons saampjes een beetje “de lamme en de blinde”. Doordat Marijke ? te veel verzwakt is, gaat de geplande chemo voorlopig niet door. Jamie, Mike en Eefke komen gezellig lunchen.

Maart

Marijke ? heeft steeds meer pijnklachten en daar kan niets meer gedaan worden, maar de pijn kan nog wel bestreden worden. Marijke ? heeft weinig eetlust meer en aan het einde van de dag is ze regelmatig zo warrig, dat er geen zinnig woord meer met haar te wisselen is en ze geeft aan alleen nog maar te willen slapen. Bij het eerstvolgende bezoek aan de Daniël den Hoed kliniek vindt dr. Jager, net als de huisarts van de week, dat Marijke ? er vermoeid uit ziet en instabiel loopt. Hoewel de bloedwaardes goed zijn, wil ze geen chemo geven omdat ze vindt dat het klinisch beeld dat Marijke ?, die is afgevallen en ook weinig eetlust heeft, niet goed is. Er wordt opnieuw een CT-scan gemaakt en een dag krijgen we het bericht waarvan we al jaren wisten dat het een keer zou komen: “Er zijn geen behandelmogelijkheden meer…..”. We gaan nog wel samen naar Rotterdam oom afscheid te nemen van de oncologisch verpleegkundige Paola Veenstra en van dr. Jager. Dr. Jager benadrukt nogmaals dat zij van mening is dat Marijke ? door de enorme wilskracht die zij over de afgelopen jaren heeft laten zien, heel veel extra tijd heeft gekregen. Marijke ? geeft aan “Er voor te blijven gaan, tot het uiteindelijk niet meer kan…..”. Omdat we niet weten hoe lang we nog hebben en ook niet vast staat of de kwaliteit van leven dan nog wel voldoende is, vieren we alvast mijn 65e verjaardag met alle (klein)kinderen bij ons thuis, waar we een familiefoto maken. Hoewel Marijke ? absoluut geen “afscheidstournee” wil, komen Joop en George, de beide broers van Marijke?, samen met ons schoonzusje Afke, gaan we met Vera en Rene lunchen, komen Thuul en Peet langs en komt Fien helemaal uit Spanje om nog een keertje met Marijke ? persoonlijk te kunnen knuffelen en tot slot komen Noortje en Hans op Paaszaterdag thee drinken. Het is duidelijk dat het nu snel bergafwaarts gaat. Marijke ? is in een paar dagen veranderd van een krachtig vrouw in een kwetsbare, broze vrouw, die steeds vaker momenten heeft dat haar hersenen niet meer goed functioneren en we beseffen beiden maar al te goed dat het niet heel lang meer zal duren, voordat we elkaar moeten los laten.

April

1e Paasdag rijden we samen naar Halle in België en maken er samen een gezellige dag van en omdat ik op 2e Paasdag jarig ben en Marijke ? een goede dag heeft, gaan we samen lunchen in Turnhout en zo wordt mijn 65e verjaardag toch heel bijzonder. Laster in de week komen Marijke ? haar oudste vriendinnen met hun mannen langs en we hebben een gezellige middag. Op 7 april gaan we met alle (klein)kinderen lunchen bij De Kiekenhoeve in Essen en vieren we nogmaals mijn verjaardag; heel bijzonder, want we beseffen dat het nu wel erg snel gaat en dan kun je 2 dingen doen: of je blijft hangen in verdriet over wat allemaal niet meer kan, of je probeert van dat uur of die minuten die het wel (redelijk) goed gaat, optimaal te genieten. Jamie en Diana komen samen gezellig lunchen en Marijke ? verliest ‘s nachts, als ze naar het toilet wil, haar evenwicht en de volgende dag blijkt pas wat daar de impact van is; zij heeft een enorm blauw oog en een bloeduitstorting ter grootte van een tennisbal. Ik zorg dat het bed, dat al in de huiskamer stond, klaar gemaakt wordt, zodat ze daar, als dat nodig is, kan slapen. Later die week komen Jamie en Nick samen lunchen; niemand zegt het hardop, maar we weten het allemaal… het is eerder een kwestie van dagen, dan van weken. Marijke ? en ik proberen nog zo veel mogelijk leuke dingen te ondernemen. Zo pakken we in Zundert nog een terrasje en eten we regelmatig een ijsje op de Boulevard. Het gaat met Charlie steeds slechter en ik maak een afspraak dat de dierenarts hem op 19 april bij ons thuis komt laten inslapen. We zijn er beiden erg van ontdaan; wat hebben we een plezier van hem gehad. Op Koningsdag komen Diana, Nick en de kinderen en geeft Marijke ? de door haar voor Kaelen uitgezochte garage, zodat ook hij een blijvende herinnering aan zijn oma heeft.

Mei

De huisarts komt nu om de dag langs en Marijke ? blijft nu regelmatig beneden slapen en ik lig er dan op een matras naast, zodat ik haar op elk moment dat dit nodig is, kan helpen. Het wordt fysiek steeds zwaarder, niet alleen voor Marijke ?, maar ook voor mij en de huisarts dringt er op  aan dat ik externe hulp ga inschakelen, maar –eigenwijs als ik ben- dat wil ik op dit moment nog niet. Jamie komt nog een keertje langs en dat fleurt Marijke ? nog zo op, dat ze ook weer wat eet. Marijke ? is nu ‘s nachts erg onrustig en dan kun je ook goed merken dat de uitzaaiingen in de hersenen haar parten spelen. Ze ligt het grootste deel van de dag op bed en uiteindelijk glijdt ze op 6 mei in mijn armen weg uit het leven (Liefde is………. in zijn veilige armen inslapen). Nadat ik de kinderen en Marijke ? haar broers heb gebeld, komen Jamie en Mike en Joop en Afke die avond gelijk nog even langs. De crematie is feitelijk al helemaal door Marijke georkestreerd en ik had samen met haar al de kaart gemaakt. Marijke ? blijft, ondanks tegenwerpingen van de uitvaartondernemer, de hele week bij mij thuis en zij wordt op 14 mei om 12:45 uur in haar speciaal uitgezochte kist gelegd voor het laatste stukje van haar laatste reis. Op haar uitdrukkelijke verzoek, wordt zij in een witte auto naar het crematorium gebracht. Nadat de condoleance om 17:00 uur is beëindigd, rijden we even naar huis om ons om te kleden, waarna we naar de Bourgondiër op de Grote Markt gaan, om in stijl, met een hapje en een drankje deze dag in de geest van Marijke af te sluiten.

“Alles blijft het zelfde, maar dan anders…”.

Juni

Marijke ? heeft mij uitdrukkelijk op het hart gedrukt om een gelukkig leven te hebben en er uit te halen wat er in zit en wij hebben samen nog besproken wat ik op mijn eerste vakantie zonder haar zou gaan doen en dat was een rondreis maken door Toscane, waarbij ik een aantal bruggen ga bezoeken. Als morele steun heb ik een aantal foto’s van Marijke ? mee.

Juli

Alle bijzondere dagen, zoals bijvoorbeeld Marijke ? haar verjaardag op 16 juli, zal ik nu voortaan alleen moeten vieren en ik heb me voorgenomen er, geheel in de lijn van Marijke, ook elke keer iets bijzonders van te maken en zo ga ik met Jamie, Mike en de kinderen op 14 juli bij het Spuihuis eten en doe ik dat op de dag van haar verjaardag met Noortje en Hans, waarna ik ’s avonds met Vera en Rene bij de Bourgondiër ga eten. Waar ik echter totaal geen rekening mee had gehouden, was dat ik steeds meer moeite krijg met “iets doen” en dat alleen al het kijken naar een foto van Marijke ? of het horen van een liedje, mij emotioneert en soms zelfs leidt tot enorme huilbuien, wat natuurlijk niet erg is, maar ik was blijkbaar zo naïef geweest om te denken dat de fases van rouwverwerking (ontkenning, woede, onderhandelen, verdriet en aanvaarding), zoals ik die ook vanuit mijn eigen werk ken en aan anderen meegeef, ter overdenking, op mij niet van toepassing zouden zijn . Ik ben omringd door hele lieve kinderen, vrienden en collega’s, die niet wachten tot ik iets van me laat horen, maar die mij ook zelf actief benaderen, bijvoorbeeld om mij te vragen ergens mee naar toe te gaan en uiteraard heb ik elke dag profijt van het motto dat Marijke ? heeft meegegeven: “Alles blijft hetzelfde, maar dan anders…”.

Augustus

Ik loop trouw elke dag mijn rondje van ongeveer 8 kilometer rond de Binnenschelde en dat levert veel mooie foto’s op. Daarnaast schrijf ik nog af en toe een “Liefde is…..” en schrijf ik steeds vaker gedichten. Ik word door Noortje en Hans uitgenodigd om met hen naar een Foodtruck festival in Zeeland te gaan en ik “vier” Neeltje haar verjaardag dit jaar met Afke en Joop. Dhara’s verjaardag wordt in Rijswijk gevierd en dat is, voor de eerste keer alleen, best emotioneel.

September

Ik ga opnieuw met de caravan op pad. Deze keer voor ruim 2 weken naar de Ardèche. Naar aanleiding van een artikel in BN de Stem: “In liefdevolle herinnering”, waar je jouw dierbare herinneringen aan een overleden partner, familielid, vriend(in) of kennis kon delen en ik heb gelijk gereageerd. Nadat er een afspraak gemaakt was, zijn er een journaliste en fotograaf bij mij thuis geweest en in een ruim 2 uur durend gesprek heb ik mijn bewondering voor Marijke ? kunnen delen en daar is dit fantastische artikel uit voortgekomen. Elke dag dat het nog mooi weer is, pak ik ergen een terras om te lunchen en steevast heb ik dan een foto van Marijke ? bij me.

Oktober

Het artikel in BN de Stem is een fantastisch eerbetoon aan Marijke ? geworden. Vandaag krijgen Diana en Nick de sleutel van hun nieuwe huis en ik besluit om ‘s middags even naar Den Haag te rijden; we lunchen gezellig in Wateringen. Met Jamie en Mike ga ik lunchen in Antwerpen. Hoe meer ik er over nadenk, hoe meer ik me besef dat ik een heel gelukkig mens ben. Nu zullen er mensen zijn die denken “Zijn vrouw Marijke ? is toch nog niet zo lang geleden overleden, hoe kan hij dan gelukkig zijn?”. Nou dat heeft vooral te maken met wat Marijke ? mij heeft meegegeven en dat is om de donder niet weinig geweest. Het belangrijkste wat zij mij geleerd heeft, is dat je er niets aan kunt doen wat jou overkomt, maar hoe je daar dan mee omgaat jouw keuze is. Verder heeft zij een aantal zaken met name benoemd en daar heb ik dagelijks profijt van. Alleen op vakantie gaan is natuurlijk niet hetzelfde als samen, maar het bevalt me uiteindelijk zo goed, dat ik nog voor anderhalve week met de caravan naar de Ardennen ga.

November

Ik ga, voor het eerst zonder Marijke ? met (oud)collega’s en hun partner uit eten, ik bezoek in Aerdenhout een lezing van Wieke Biesheuvel en ga naar Woerden naar Lilian en Arjan en daar zijn Noortje en Hans ook. Ik heb het beheer van de FB-groep “Samen Sterker, bij uitgezaaide borstkanker” van Marijke ? overgenomen en dat is erg dankbaar “werk”, maar ook confronterend omdat er lotgenootjes overlijden… Zoals Marijke ? en ik elk jaar naar Intratuin in Halsteren gingen voor de Kerstshow en een gezellige lunch, doe ik dat nu alleen; tradities moet je namelijk in eren houden! Ik koop voor alle kinderen Sinterklaascadeautjes.

December

We vieren met de (klein)kinderen Sinterklaas in Den Haag en een week later wordt Jamie 40 en dat viert ze met een etentje in Hoorn. Ik krijg bezoek van Marieke Bruinisse van de Borstkanker Vereniging Nederland en ga voor de 3e keer naar een reünie van het Sociaal Fonds Bouwnijverheid in Amsterdam. Ook ga ik met oud-collega Gerard Haverlach in Breda lunchen. Op 16 december 1975 zijn Marijke ? en ik in het prachtige Zaandijk getrouwd en elk jaar hebben we dit samen gevierd, maar dit jaar is moet ik er vandaag –geheel in de lijn van Marijke ?– mijn eigen feestje van te maken en dat doe ik in Marijke ? haar favoriete restaurant in Bergen op Zoom, het Spuihuis. De eerste Kerstdag zonder Marijke ?, maar zoals altijd door haar ge-inspireerd, heb ik het huis versierd en heb ik voor mezelf een prima 4-gangen menu op het programma staan en zal ik ook het kerstservies uit de kast halen, maar daaraan voorafgaand, is er eerst in Den Haag een Kerstbrunch met de (klein)kinderen en vieren we de 1e verjaardag van Kaelen. Tot slot bak ik zelf oliebollen en appelflappen.

Bespiegelingen

Het onvermijdelijke is dan helaas gebeurd
Rustig ben jij in mijn armen weg gegleden
En dat heeft mijn hart verscheurd

Uiteraard ben ik geknakt, maar niet gebroken
Daarvoor heb jij mij behoed
Met wat wij samen hebben besproken

Leven zonder jou doet nog steeds pijn
Het zal nooit meer worden zoals het was
Maar de herinneringen zullen er altijd zijn

(C) Ruud Vorstermans

Ik wens iedereen een Gelukkig en Gezond…..