Gesprekken
Valentijnsdag
Valentijnsdag is in Nederland van oorsprong geen dag die gevierd werd, maar ook hier is jaren gelden dit fenomeen geïntroduceerd en hoewel ik van mening was dat het in onze relatie elke dag Valentijnsdag was, deden wij sinds de borstkanker uitgezaaid was, er beiden iets meer aandacht aan besteden, bijvoorbeeld door een klein cadeautje en ‘s avonds lekker uit eten en zo heb ik voor vanavond een tafel gereserveerd bij een van Marijke haar favoriete restaurants, De Hemel in Bergen op Zoom.
Als ik om 19:15 uur binnenkom, word ik vanuit het restaurant toegezwaaid; zitten daar mijn overburen Urs en Corné.
Ik word naar boven begeleid en kan uit 2 tafels kiezen en laat daar nu net de tafel bij zitten waar Marijke en ik de laatste keer dat wij er samen aten, gezeten hebben. Nadat ik een glas droge rosé heb gekregen, bestudeer het het speciale Valentijnsmenu.
Van het tafel naast mij krijg ik gelijk een opmerking: “Wat ongelooflijk moedig van u, dat u hier alleen zit”. Ik moet er bijna van blozen en leg hen ook uit dat het voor mij ook een manier is van mijn verdriet verwerken. Ik weet ondertussen ook dat de manier waarop ik met het verlies van Marijke omga, voor anderen een voorbeeld is en dat is wat ik met plezier uitdraag en zó in de lijn van hoe Marijke in het leven stond.
Ik krijg heerlijk brood met tapenade en een mayonaise-achtig smeersel.
Het voorgerecht is Tonijn carpaccio met gamba kuro, avocado crème en yuzu gel.
Het hoofdgerecht is een duo van speenvarken en runderhaas met een rode wijnsaus. Er wordt een heerlijke salade bij geserveerd en lekkere frietjes.
Het dessert was oorspronkelijk voor 2 personen, maar ze zijn zo lief om mij dat voor mij te halveren.
Het smaakt allemaal net zo lekker als dat het er op de foto’s uitziet. Bij het verlaten van het restaurant, loop je langs de keuken en daar staat tot mijn verrassing Jurre, de zoon van Urs en Corné. Hij heeft hier in het verleden ook al eens gewerkt en is voorlopig voor een jaar weer terug op het oude nest.
Het is uiteindelijk 22:00 uur als ik weer thuis ben.
De toekomst
De toekomst
Een nieuw jaar staat gereed
En in augustus mag ik met pensioen
Maar voor mij nooit meer compleet
Omdat ik het zonder jou moet doen
Maar ik heb jou moeten beloven
Niet te blijven hangen in verdriet
En daar zal ik in blijven geloven
Waardoor ik nu al van de toekomst geniet
(C) Ruud Vorstermans
Eerste Kerstdag zonder Marijke ?
Vandaag is het de eerste Kerstdag zonder Marijke ?, maar zoals altijd door haar ge-inspireerd, is het huis versierd en heb ik voor mezelf een prima 4 –gangen menu op het programma staan en zal ik ook het kerstservies uit de kast halen.
Maar eerst naar den Haag, waar we met alle kinderen en kleinkinderen een brunch hebben en dan vieren we gelijk Kaelen zijn eerste verjaardag.
Diana en Nick zijn samen in de keuken nog druk met de voorbereidingen als ik net voor 11:00 uur binnen kom. Gelet op de hoeveelheid eten, zou je denken dat er 40 man of zo komen, maar we zijn echt maar met zijn 10-en.
Nadat ook de anderen zijn aangekomen, is het, met 3 hele enthousiaste kinderen, een drukte van jewelste .
De jarige job kruipt watervlug door de kamer totdat Eefke zich over hem ontfermt. Finn en Dhara doen zich ondertussen tegoed aan het Gingerbread-huis dat ‘oma Portugal’ gemaakt heeft.
In de keuken ontspint zich een hevige discussie over het bereikte klimaatakkoord en wat dat bijvoorbeeld voor (bijna) gepensioneerden gaat betekenen?
Nadat iedereen zich tegoed heeft gedaan aan de heerlijke sandwiches, broodjes, kerststol en bubbels, is het tijd voor Kaelen om kadootjes uit te pakken.
Gelukkig hebben alle kinderen Kaelen meegeholpen bij het uitpakken… .
Omdat het Kerst is, is er geheel in de lijn van Marijke ?, voor de overige kinderen ook een presentje.
Diana neemt ons nog even mee naar de kinderkamers en wat blijkt, ze heeft een omslagdoek van Marijke ? , als tastbaar element aan de kamer van Kaelen toegevoegd en dat emotioneert me… Op de kamer van Dhara zit de beer die we voor haar in België kochten.
Beneden gekomen, vermaken de kinderen zich met het bouwen van een speelhuis.
het is inmiddels 15:00 uur en tijd om afscheid te nemen. Het is exact 1 uur rijden naar Bergen op Zoom. Thuis gekomen, schenk ik voor mezelf een glaasje Prosecco in.
Om 18:30 uur dek ik de tafel voor het kerstdiner en uiteraard ontbreekt de foto van Marijke ? ook nu niet.
Ik begin met een rundercarpaccio, gevolgd door in bladerdeeg verpakte geitenkaas met honing.
Het hoofdgerecht bestaat uit hertenbiefstuk, Roseval aardappeltjes en groene asperges in spek en het dessert is cheesecake.
Terwijl ik geniet van een glaasje Sangiovese, schrijf ik het volgende gedichtje, waarna ik er een passende foto bij zoek:
Elke vezel in mij…
Elke vezel van mij ademt jou
En ik zou alles willen opgeven
Je hier weer bij me te hebben
Wat ik van jou geleerd heb
Laat zich met geen pen beschrijven
Maar jij zit in elke vezel van mij
En daardoor heb jij voor mij
De weg naar de toekomst geplaveid
Elke vezel van jou zit in mij
Nadat ik voor mezelf een kopje koffie heb ingezonken, kijk ik naar The Christmas Chronicals en dat is absoluut een aanrader.
Het blijkt dat Jamie. Mike en de kinderen tegelijkertijd ook naar deze film kijken en ook zij vinden het een leuke film.
Ik sluit de avond af met kijken en luisteren naar de TOP2000 en om 00:30 uur ga ik slapen.
Rouwverwerking: Hoe naïef kun je zijn op je 65e?
6 jaar lang hebben Marijke en ik kunnen toeleven naar dat ene moment; dat moment waar je het samen wel regelmatig over hebt, maar ook dat moment waarvan je absoluut niet wil dat het je leven, althans wat je daar nog van gegund is, gaat beheersen.
Als het onvermijdelijke dan werkelijkheid wordt, kunnen er, dat was althans mijn idee, in extremis feitelijk 2 dingen gebeuren: je kunt volledig instorten of je krijgt nog meer kracht om te doen wat gedaan moet worden en dan verder te gaan.
Alle zaken rondom het overlijden en de crematie, hadden Marijke en ik ruim 2 jaar geleden allemaal al geregeld en toen ik een week na de crematie, geheel volgens opdracht van Marijke een aan mij gerichte brief opende en las, stond daar onder anderen in dat ze hoopte dat ik nog een tijdje een gezellig leven zou hebben en dat ik lekker op vakantie zou gaan.
Een paar dagen na de crematie ben ik weer gaan werken en vervolgens heb ik de caravan gehaald en ben ik –met 2 prachtige vakantiefoto’s van Marijke – voor ruim 3 weken vertrokken naar Toscane.
Ik kreeg van veel mensen te horen dat ze me dapper vonden dat ik dat kon, maar het kostte me totaal geen moeite. De laatste 2 jaar was Marijke al niet echt meer in staat om in de vakantie structureel dingen te doen en rijden met de caravan deed ik altijd al als enige.
De vakantie zelf bleek, ondanks dat ik Marijke elke dag miste, een verademing; even helemaal niks doen…. en wat bleek…. ik was daar erg goed in. Waar ik echter totaal geen rekening mee had gehouden, was dat ik steeds meer moeite begon te krijgen met “iets doen” en dat alleen al het kijken naar een foto van Marijke of het horen van een liedje, mij emotioneerde en soms zelfs leidde tot enorme huilbuien.
Is dat erg? Nee natuurlijk niet, maar ik was blijkbaar zo naïef geweest om te denken dat de fases van rouwverwerking (ontkenning, woede, onderhandelen, verdriet en aanvaarding)zoals ik die ook vanuit mijn eigen werk ken en aan anderen meegeef, ter overdenking, op mij niet van toepassing zouden zijn .
Is er bij mij dan (echt) sprake van ontkenning? Ik denk inmiddels dat het antwoord daarop zowel “Ja” als “Nee” moet zijn. “”Nee” omdat de realiteit dat Marijke er niet meer is, bij mij wel aanwezig is. “Ja” omdat ik, zelfs na 3 maanden, nog steeds het gevoel heb, dat ze er ooit weer een keer “zal zijn”. Ik kan nog steeds emotioneel worden en huilen als ik een foto zie, of iets lees wat anderen over haar en haar bijzondere kijk op het leven met uitgezaaide (borst)kanker hebben gezegd of geschreven, maar als ik dan foto’s zie van de laatste dagen, zie ik ook dat haar lichaam echt op was; haar geest wilde nog wel, maar het lichaam kon het niet meer aan en dat geeft mij dan ook wel troost.
Mogelijk komen ook de andere fases vandaag of morgen ook voor mij nog aan de orde, maar dat zie ik dan wel weer. Als mensen nu aan mij vragen hoe het gaat, antwoord ik volmondig: “Het gaat goed met me” en als mensen dichtbij me dan vragen: “… en als je eerlijk bent?”, dan krijgen ze hetzelfde antwoord.
Het gaat ook goed met me; ik werk, ik eet gezond, het huis ziet er keurig uit, ik pak regelmatig een terrasje, ga uit eten, ontmoet vrienden, ik lees, ik puzzel, ik kijk met plezier series (films duren me te lang en sport kijken kan me niet meer boeien), ga binnen enkele weken weer op vakantie en heb het financieel, ook als ik straks met pensioen ga, allemaal goed op orde.
Wat ik echter wel merk, is dat mijn energiehuishouden te wensen overlaat. Ik wandel elke ochtend ongeveer 8 kilometer, maar als ik voor mijn werk een opdracht heb gedaan en die ‘s middags moet afronden, kan ik me daar regelmatig niet toe zetten. Vrijdag is mijn parttime dag en die wilde ik gebruiken voor huishoudelijke klussen, maar in de praktijk ben ik blij dat ik een dag helemaal NIKS MOET. Zaterdag pak ik dan vervolgens wel alles aan wat ik wilde doen; soms in een paar uur achter elkaar en soms verspreid over de hele dag.
Ik ben omringd door hele lieve kinderen, vrienden en collega’s, die niet wachten tot ik iets van me laat horen, maar die mij ook zelf actief benaderen, bijvoorbeeld om mij te vragen ergens mee naar toe te gaan en uiteraard heb ik elke dag profijt van het motto dat Marijke heeft meegegeven: “Alles blijft hetzelfde, maar dan anders…”.
Alles blijft hetzelfde, maar dan anders… Part II
Vandaag is het in meerdere opzichten een heel bijzondere dag en die begint, zoals tegenwoordig elke dag voor mij begint, met het om 5:30 uur starten met het lopen van mijn rondje Binnenschelde. Ook vandaag kies ik er voor om rechts om te lopen, waardoor ik afsluit met het natuurpark gedeelte.
Iets voorbij zwembad De Schelp staat een camper met een oude Amerikaanse cabrio.
Tegenwoordig kan ik, als ik het zwembad voorbij ben, linksaf het natuurgebied in en dat loopt heerlijk relaxed.
Als ik om 6:45 uur weer thuis ben, sproei ik eerst de tuin en dan ga ik douchen en vervolgens geniet ik van een eenvoudig ontbijt dat bestaat uit 2 crackers met kaas, vers geperste sinasappelen en een banaan.
Om 9:00 uur heb ik een afspraak bij Zoom en Zegestede inzake de asbestemming. Marijke heeft er voor gekozen om bijgezet te worden aan de rand van de vijver in het urnenpark. Er komt dan een granieten urn met daarin gegraveerd de naam, geboortedatum en datum overlijden. De granieten leliebladeren en granieten urnen vormen een harmonieus geheel met de natuurlijke omgeving en de diverse beelden die in het urnenpark zijn geplaatst.
Omdat vandaag, 16 juli 2018, haar verjaardag, niet mogelijk was omdat er te weinig voorbereidingstijd was en onze trouwdag (16 december) dit jaar op zondag valt, waardoor dat ook geen optie is, heb ik besloten de as mee naar huis te nemen, tot de kinderen en ik een geschikte datum hebben gevonden om de as bij te zetten.
Ik heb vandaag met onze vrienden Noortje en Hans afgesproken om samen te gaan lunchen bij het Spuihuis –inderdaad, het zelfde restaurant, waar ik afgelopen zaterdag ook met de kinderen heb gegeten- en als ik even na 12:00 uur aankom, zitten zij al met een drankje op het terras.
Ik heb een leuke foto van Marijke -vorig jaar genomen op een terras in de Provence-meegenomen en die zet ik op tafel en dat geeft mij een goed gevoel .
We krijgen vooraf dezelfde amuse als afgelopen zaterdag: gazpacho van tomaat met mango-ijs en afgedekt met romig opgeklopte kerrie. We kiezen allemaal voor een hoofdgerecht met een dessert.
Hans heeft de Zeebaarsfilet en Noortje en ik hebben met kreeft gevulde ravioli. We drinken er een heerlijk glas droge rosé bij.
Het smaakt allemaal zoals we gewend zijn; fantastisch. Noortje kiest voor de Creme Brulee , terwijl Hans en ik de Mascarpone (Pure chocolademousse, mokka en ristretto) nemen.
We sluiten af met een lekker kopje koffie, waarbij makarons, nougat en kokoskoekjes geserveerd wordt.
Het is 15:15 uur als we afscheid nemen; we zijn het er allemaal over eens, het was helemaal in de geest van Marijke .
Als ik thuis ben, ga ik nog even aan het werk, waarna ik om 16:15 uur op de fiets stap om naar de Grote Markt te rijden, waar ik op het terras van de Bourgondiër heb afgesproken met onze vrienden Vera en Rene.
Terwijl ik op hen wacht, neem ik vast een glaasje droge rosé; Marijke vond de rosé hier altijd te zoet en men schenkt nu ook een Pinot Grigio Rosé en die zou ze absoluut lekker hebben gevonden .
Vera en Rene hebben onderweg, ondanks dat het vakantie is, toch last gehad van files en zij komen rond de klok van 17:00 uur aan. We halen gezellig herinneringen op.
Om 19:00 uur zijn we klaar om te bestellen en we kiezen er allemaal voor om vandaag uitsluitend een hoofdgerecht te nemen. Vera neemt de beenham en Rene en ik gaan voor het gegratineerde vispotje.
We sluiten af met een kopje koffie en om 20:30 uur nemen we afscheid; het was vandaag een heel bijzondere dag, maar Marijke was ook een heel bijzonder mens .
De winter en mijn lief zijn heen
De winter en mijn lief zijn heen.
Er zit een merel op het dak,
zijn keel beweegt, zijn snavel beeft
alsof hij in zichzelve sprak.
Hij luistert: uit een verre boom
klinkt als het ketsen van twee stenen
een vonkenregen van verlangen
zo luid, zo helder en zo bang.
De merel stort zich met een kreet
vol wildheid in de voorjaarsvlagen.
Ik kan het bijna niet verdragen:
mijn voorjaar en mijn lief zijn heen.
———————————————
M. Vasalis uit ‘Vergezichten en gezichten’ (1954)
Recente reacties